Hittegolven : Wat betekent dat voor werkgevers en werknemers in de bouwsector?
De recente hittegolf in België brengt niet alleen hoge temperaturen met zich mee, maar ook vragen over de arbeidsomstandigheden en de mogelijkheid van tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste regels en maatregelen die u als werkgever moet kennen.
Wanneer kan u tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer toepassen?
Tijdelijke werkloosheid wegens slecht weer kan onder bepaalde voorwaarden worden toegepast, niet alleen bij sneeuw, vorst of regen, maar ook bij extreme hitte. De voorwaarden zijn:
- Ongunstige weersomstandigheden: zoals regen, vorst, hitte, enzovoort.
- Elektronische melding: u moet het slechte weer melden aan de RVA via de juiste procedure.
- Onmogelijk werk uitvoeren: de weersomstandigheden moeten de uitvoering van het werk onmogelijk maken. Als het werk enkel bemoeilijkt wordt of het rendement daalt, kunt u geen werkloosheid wegens slecht weer invoeren.
- Oorzakelijk verband: er moet een rechtstreeks verband bestaan tussen het slechte weer en de werkzaamheden.
Let op: Deze regeling geldt niet voor bedienden.
Sommige sectoren, zoals de bouw en elektriciens, voorzien bijkomende uitkeringen om loonverlies te compenseren.
Inroepen van tijdelijke werkloosheid wegens weerverlet bij hitte
In zeldzame gevallen, wanneer de hitte het werk echt onmogelijk maakt, kunt u tijdelijke werkloosheid wegens weerverlet invoeren. Dit moet echter goed gemotiveerd gebeuren, omdat de hitte als “slecht weer” wordt beschouwd wanneer het de uitvoering van het werk onmogelijk maakt, ondanks alle genomen maatregelen.
Belangrijk: Het werk mag niet gewoon lastiger worden of fysiek moeilijker, maar moet echt onmogelijk worden door de hitte.
De mededeling van de werkloosheid wegens weerverlet moet gebeuren ofwel de eerste dag van effectieve werkloosheid, ofwel de eerstvolgende dag, ofwel - indien er zekerheid is - de werkdag die voorafgaat aan de eerste dag van effectieve werkloosheid. De mededeling moet elektronisch verstuurd worden naar het werkloosheidsbureau van de RVA van de plaats waar de onderneming gevestigd is.
De online-toepassing op de portaalsite van de social zekerheid voorziet dat volgende gegevens in de mededeling van de 1ste effectieve werkloosheidsdag slecht weer moeten opgenomen worden :
1. de naam, het adres en het RSZ‐nummer van de werkgever of de onderneming;
2. de naam, de voornaam, het identificatienummer van de sociale zekerheid van de werkloos gestelde werknemer;
3. de 1ste dag waarop de arbeidsovereenkomst in de beschouwde maand geschorst wordt wegens het slechte weer;
4. het volledig adres van de plaats waar de werkloos gestelde werkman die dag normaal zou gewerkt hebben;
5. de aard van het slechte weer op dat ogenblik;
6. de aard van het op dat ogenblik in uitvoering zijnde werk;
7. de reden waarom de uitvoering van het werk onmogelijk is, gezien de aard van het slechte weer en van het werk dat moet uitgevoerd worden.
Deze twee laatste punten moeten voldoende nauwkeurig omschreven worden, zodat de RVA kan uitmaken of de ingeroepen weersomstandigheden effectief de uitvoering van het werk onmogelijk maken.
Is er een mogelijkheid tot regenuren?
De zogenaamde ‘regenuren’ kunnen ook toegepast worden bij extreme hitte. In het Koninklijk Besluit van 16 december 1981 wordt er enkel gesproken over ‘slecht weer’. Hiermee bedoelt men weersomstandigheden die het werken of de verderzetting ervan onmogelijk maken. Met andere woorden men kan ook tijdens een periode van ‘hitte’ het principe van 50% betaling verloren uren en van een compensatie van 50% via de weerverletzegels, toepassen.
Let wel, deze ‘regenuren’ zijn enkel toepasbaar op de bouwondernemingen met de RSZ-werkgeverscategorie 024 (hoofdactiviteit bestaat uit ruwbouw in het algemeen) en 054 (hoofdactiviteit bestaat uit het bedekken van gebouwen en voegwerken).
Wat zijn de verplichtingen voor werkgevers bij extreme hitte?
Bij hoge temperaturen moet u als werkgever maatregelen nemen, afhankelijk van het soort arbeid en de temperatuur. Als de omstandigheden te zwaar worden door de hitte, kunt u overwegen om tijdelijke werkloosheid wegens weerverlet in te roepen.
1) Volgens de Codex voor Welzijn op het Werk moeten werkgevers bij hoge temperaturen bepaalde maatregelen treffen:
- Temperatuur meten: voor koude temperaturen volstaat een gewone thermometer. Voor hitte wordt gebruik gemaakt van de WBGT (Wet Bulb Globe Temperature), een wetenschappelijke methode die rekening houdt met temperatuur, luchtvochtigheid en straling. Een gewone thermometer is niet voldoende.
- Maximale WBGT-waarden: afhankelijk van de arbeidsbelasting gelden volgende grenswaarden:
- Licht werk: 29°C
- Halfzwaar werk: 26°C
- Zwaar werk: 22°C
- Zeer zwaar werk: 18°C
Wanneer deze waarden worden overschreden, moeten rusttijden worden ingevoerd. Bijvoorbeeld, bij een WBGT van 29,5°C voor licht werk, wordt 45 minuten gewerkt gevolgd door 15 minuten rust.
2) Maatregelen bij hoge temperaturen
- Beschermingsmiddelen: zorg voor zonnebrillen, zonnecrème, hoofddeksels en schaduwrijke rustplaatsen voor werknemers die aan de zon blootgesteld zijn.
- Hydratatie: bied voldoende koele (fris)dranken aan.
- Rusttijden: pas rustpauzes toe afhankelijk van de overschrijding van de temperatuur.
In geval van extreme hitte kunt u gebruik maken van de CAO van 22 december 2005, die het mogelijk maakt om de werkdag te vervroegen tot 6 uur ’s ochtends, zodat de werkzaamheden vóór de grote hitte van de namiddag kunnen plaatsvinden. Dit moet wel in het arbeidsreglement worden opgenomen.
