Nieuw vanaf 2024 Deel 3 – Wettelijke vakantie

1. Verrekening enkel vakantiegeld

Een werknemer bouwt in België zijn/haar vakantierecht op tijdens het vorige kalenderjaar. Dat jaar wordt het ‘vakantiedienstjaar’ genoemd. Bij een arbeider worden de wettelijke vakantiedagen in één bedrag uitbetaald door een vakantiefonds. Bij een bediende worden deze wettelijke vakantiedagen uitbetaald door de werkgever op het moment dat er een vakantiedag wordt opgenomen. Hierdoor moet een bediende, wanneer deze in dienst komt bij een nieuwe werkgever, steeds zijn/haar vakantieattest binnenbrengen van zijn vorige werkgever. Op dit attest staat niet enkel zijn/haar verlofrecht, maar ook de bedragen die hiervoor zijn uitbetaald door zijn/haar vorige werkgever. Dit vertrekvakantiegeld is opgebouwd uit enkel, dubbel en aanvullend dubbel vakantiegeld.

De regeling die tot einde vorig jaar van kracht was, waarbij het enkel vakantiegeld in één keer wordt afgetrokken op het ogenblik dat de bediende zijn hoofdvakantie nam, mag niet langer worden toegepast.

In de nieuwe regeling wordt telkens wanneer een werknemer een vakantiedag opneemt die is verworven bij een vorige werkgever, het enkel vakantiegeld onmiddellijk verrekend.

We hebben hieronder nog enkele belangrijke aandachtspunten opgesomd:

• Het geldt zowel voor enkel vakantiegeld van de vorige werkgever(s) als voor het vakantiegeld bij een overgang van arbeider naar bediende.
• Er moet vanaf 2024 een onderscheid gemaakt worden tussen vakantiedagen op basis van een vakantieattest en vakantiedagen op basis van prestaties bij de huidige werkgever.
• ORBISS zal eerst het vakantierecht dat is opgebouwd bij de huidige werkgever verwerken en dan pas deze die vermeld staan op het vakantieattest.
• Voor het dubbel en aanvullend dubbel vakantiegeld blijft de procedure ongewijzigd. De verrekening daarvan kan nog steeds in één keer plaatsvinden in de maand waarin het dubbel vakantiegeld wordt uitbetaald.

Het is dus van groot belang dat de werkgever bij een indiensttreding van een nieuwe bediende onmiddellijk het vakantieattest aan ORBISS kan bezorgen.

2. Overdracht vakantie vanwege bepaalde arbeidsonderbrekingen

Omdat Europa oplegt dat elke werknemer moet kunnen genieten van een jaarlijkse vakantie van ten minste vier weken met behoud van loon, heeft België zijn wetgeving aangepast. Vanaf 2024 is het voor werknemers, die wegens welbepaalde redenen van arbeidsonderbreking geen vakantie hebben kunnen nemen, mogelijk om hun niet-opgenomen vakantiedagen over te dragen. Dit kan tot 24 maanden die volgen op het einde van het vakantiejaar waarop deze nog op te nemen vakantiedagen betrekking hebben. Het is enkel van toepassing op de wettelijke vakantiedagen en niet op bijvoorbeeld inhaalrustdagen of betaalde feestdagen. Belangrijk om te weten is dat de werknemer niet kan opteren voor een overdracht van vakantiedagen wanneer voor het einde van het vakantiejaar er nog voldoende werkdagen zijn om deze op te nemen.

De arbeidsonderbrekingen die deze mogelijkheid geven aan de werknemer, vindt u hier:

• arbeidsongeval en beroepsziekte;
• gewoon ongeval en ziekte;
• moederschapsrust;
• omgezette moederschapsrust (voorheen vaderschapsverlof);
• profylactisch verlof;
• geboorteverlof;
• adoptieverlof;
• verlof voor pleegzorg.

Concreet: Vanaf 2024 mogen dagen van arbeidsonderbreking omwille van bovenstaande schorsingsgronden, niet meer als jaarlijkse vakantiedagen geboekt worden. Ook niet als de oorzaken zich voordoen tijdens de vakantie zelf. Bij bijvoorbeeld ziekte tijdens zijn/haar vakantie mag een werknemer dus de nog niet-genoten vakantiedagen later in het vakantiejaar opnemen. Indien de werknemer geen arbeidsdagen meer heeft tot het einde van dat kalenderjaar kan hij/zij deze vakantiedagen overdragen naar de volgende 2 vakantiejaren.

Verplichtingen werknemer bij ziekte tijdens wettelijke vakantiedagen

Indien de werknemer beroep wil doen op de mogelijkheid om zijn wegens ziekte niet-opgenomen vakantiedagen over te dragen naar een later tijdstip, moet hij/zij:

• De werkgever onmiddellijk verwittigen van zijn/haar verblijfsadres indien hij/zij zich niet op zijn thuisadres bevindt.
• Aan de werkgever een geneeskundig getuigschrift bezorgen binnen de twee werkdagen na het begin van de ziekte. Ingeval van overmacht, moet hij/zij het getuigschrift binnen een redelijke termijn bezorgen aan de werkgever. Deze verplichting geldt zelfs indien de vrijstelling van ziekteattest voor de eerste dag arbeidsongeschiktheid (in ondernemingen van minstens 50 werknemers) van toepassing is of zelfs wanneer de werkgever niet uitdrukkelijk vraagt naar de voorlegging van een ziekteattest.
• Aan de werkgever uitdrukkelijk meedelen dat hij/zij gebruik wenst te maken van zijn recht op behoud van zijn/haar vakantiedagen vanaf het einde van de periode van arbeidsongeschiktheid.

Een koninklijk besluit stelt nu een specifiek model van geneeskundig getuigschrift voor. Je vindt dit model terug op de website van de FOD WASO. De werknemer is evenwel niet verplicht om dit model te gebruiken indien hij beroep wil doen op de mogelijkheid om zijn vakantiedagen uit te stellen.

Verplichtingen werkgever

De werkgever zal het arbeidsreglement in overeenstemming moeten brengen met deze nieuwe wetgeving. Hier in zullen de formaliteiten worden vastgelegd die de werknemer moet vervullen wanneer hij/zij ziek wordt tijdens zijn jaarlijkse vakantie. De wijziging van het arbeidsreglement moet worden bezorgd aan de inspectie. U kan de bijlage tot het arbeidsreglement alsook de procedure tot invoering, met de noodzakelijke documenten hiervoor bekomen bij ORBISS.

Bovendien is het de plicht van de werkgever om aan de bediende, die van bovenstaande regeling gebruik maakt, ten laatste op 31 december het enkel vakantiegeld voor de resterende dagen uit te betalen. Arbeiders ontvangen hun vakantiegeld in de loop van het vakantiejaar waardoor ze al het vakantiegeld hebben ontvangen voor de dagen die eventueel overgedragen worden.

3. Nieuwe verplichte informatie aan de werknemer

• Het vakantieattest, en ook de loonbrief, zullen vanaf heden opgemaakt worden volgens deze nieuwe regels.
• De werknemer kan echter op verzoek wel bij de werkgever meer informatie opvragen betreffende de berekening. Om u hierin bij te staan en om proactief de vragen van uw medewerkers op te vangen, zal ORBISS proberen om spoedig automatisch een begeleidend schrijven toe te voegen aan elk vakantieattest dat wij afleveren.
• Het vakantieattest zal ook de overgedragen vakantiedagen die de werknemer nog kan opnemen van het jaar voordien vermelden. Vanaf 2026 moet het vakantieattest ook nog de op te nemen vakantiedagen vermelden van 2 vakantiejaren terug.

Bron: Het Koninklijk Besluit (KB) tot wijziging van de artikelen 46, 48 en 49 van KB van 30 maart 1967 tot bepaling van de algemene uitvoeringsmodaliteiten van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers, BS 18 oktober 2023.
Wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers, BS 30 april 1965.
Wet van 17 juli 2023 tot wijziging van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten en de wet van 8 april 1965 tot instelling van de arbeidsreglementen met betrekking tot de samenloop van jaarlijkse vakantie en arbeidsongeschiktheid, BS 31 juli 2023.
Koninklijk besluit van 8 februari 2023 tot wijziging van de artikelen 3, 35, 46, 60, 64, 66 en 68 en de invoering van een artikel 67bis in het koninklijk besluit van 30 maart 1967 tot bepaling van de algemene uitvoeringsmodaliteiten van de wetten betreffende de jaarlijkse vakantie van de werknemers, BS 16 maart 2023.