Tussen rust en werf: Mag je werken op een inhaalrustdag in de bouwsector?

Verbod op tewerkstelling tijdens inhaalrustdagen

Op de 12 vastgelegde inhaalrustdagen geldt in principe een algemeen verbod op werken voor alle werknemers in de bouwsector: arbeiders, bedienden, leerlingen en uitzendkrachten.

Uitzonderingen op het verbod

Er zijn weliswaar enkele uitzonderingen waarbij arbeid op een inhaalrustdag is toegelaten, namelijk:

1) Wanneer arbeid op zondag wettelijk is toegestaan volgens artikel 12 van de Arbeidswet van 16 maart 1971:

Dit geldt voor:

• Het toezicht op de bedrijfsruimte;
• De schoonmaak, herstellingen en onderhoudswerken die nodig zijn voor de normale voortzetting of hervatting van de werkzaamheden en die dus niet uitgesteld kunnen worden, zoals bijvoorbeeld schilderwerken in een school tijdens de schoolvakantie;
• Dringende werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden om tegemoet te komen aan een gebeurd of potentieel ongeval, zoals bijvoorbeeld het herstellen van een beschadigd stuk wegdek wanneer dit niet uitgesteld kan worden of strooiwerkzaamheden bij gladde wegen;
• Dringende herstellingen aan machines of materiaal en arbeid die door een onvoorziene noodzaak vereist is, zoals bijvoorbeeld een kraan die plots defect is waardoor de voortgang van het project in gevaar komt;
• Het voorkomen van schade aan grondstoffen of voortbrengselen, waarmee afgewerkte producten worden bedoeld, zoals bijvoorbeeld het verplaatsen van onbedekt hout, bakstenen of cement op de werf wanneer een storm dreigt.

2) Klantendienst bij handelaars in bouwmaterialen (uitgezonderd vervoer): Arbeiders die instaan voor de klantendienst bij handelaars in bouwmaterialen (behalve voor vervoer) mogen werken, op voorwaarde dat de onderneming toestemming heeft gevraagd aan het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf, volgens de geldende procedure beschreven in de cao van 30 juni 1980.

3) Periodes van intense activiteit: In bedrijven die tijdens de toekenning van de inhaalrustdagen een periode van uitzonderlijke drukte kennen, mag er tijdens de laatste 6 inhaalrustdagen gewerkt worden. Dit geldt vooral voor installateurs van centrale verwarming. “Intense activiteit” betekent dat er normaal gezien overuren zouden worden gepresteerd. Deze uitzondering geldt enkel voor de laatste 6 rustdagen van het jaar, met name 23, 24, 26, 29, 30 en 31 december 2025.

Let op! Het feit dat een uitvoeringstermijn gehaald moet worden, is géén geldige reden om te werken op een inhaalrustdag.

Wat moet je praktisch doen?

De werkgever die van een uitzondering gebruik wenst te maken, moet hiervoor geen voorafgaande toestemming aan de sociale inspectie vragen. Je beslist als werkgever immers zelf maar je moet wel een melding doen aan het Toezicht op de Sociale Wetten van het bevoegde district. Dit gebeurt idealiter vooraf maar ten laatste 24 uur na de start van de werkzaamheden.

Verloning en recht op inhaalrust

Wie werkt op een inhaalrustdag, krijgt zijn normaal loon en heeft recht op vervangende rust:

• De inhaalrust moet normaal binnen 6 weken worden toegekend. Bij werk tijdens een periode van intense activiteit is dat binnen 7 maanden.
• De vervangingsrustdag bedraagt een volledige dag als er meer dan 4 uur werd gewerkt, of minstens een halve dag als het minder dan 4 uur was. In dat laatste geval moet de rust vóór of na 13 uur worden gegeven en mag er die dag niet langer dan 4 uur gewerkt worden.
• De vervangingsrust mag niet samenvallen met andere rustdagen, zoals die voor zondagsarbeid of overuren.

Andere verplichtingen

• Werknemers die op inhaalrustdagen gewerkt hebben en hun vervangingsrust nog niet hebben opgenomen, mogen niet tijdelijk werkloos worden gesteld voordat ze hun inhaalrust hebben gekregen.
• Bij het einde van het arbeidscontract moet de werkgever het aantal niet-opgenomen inhaalrustdagen vermelden op het C4-formulier.
• Als een inhaalrustdag samenvalt met een dag waarop de werknemer sowieso nooit werkt, bijvoorbeeld een vaste vrijdag, krijgt deze geen extra rustdag. Er wordt dus geen vervangende dag toegekend. Dit in tegenstelling tot wettelijke feestdagen, waar je wél recht hebt op een vervangende dag als de feestdag samenvalt met een gewone inactiviteitsdag. In de bouwsector daarentegen geldt: valt de inhaalrustdag op een niet-werkdag, dan ben je die rustdag kwijt.

Sancties bij niet-naleving

Werkgevers die te laat of geen inhaalrust toekennen, of die zonder geldige reden werk laten verrichten op inhaalrustdagen, kunnen een strafrechtelijke boete van 400 tot 4.000 euro of een administratieve geldboete van 200 tot 2.000 euro krijgen. Deze boete wordt vermenigvuldigd met het aantal betrokken werknemers.

Samengevat: Er mag dus in principe in de bouw niet gewerkt worden op collectieve inhaalrustdagen, behalve in enkele duidelijk afgebakende uitzonderingen. Wie toch werkt, heeft recht op vervangende rust en het normale loon. De regels zijn strikt en overtredingen worden zwaar bestraft.

__________________________________________________________________________________

Raadpleeg hier de bouwkalender 2025 voor de provincie Antwerpen, met een overzicht van alle inhaalrustdagen.